Εκτύπωση
Κατηγορία: Αρθρογραφία
Εμφανίσεις: 1093

Συνέντευξη στη Ρούλα Αγγελάκη

Το κτιριακό πρόβλημα που αντιμετωπίζει η εκπαίδευση στη χώρα μας, προφανώς δεν είναι τεχνικό. Δεν είναι ούτε μόνο πρόβλημα ψυχικής και σωματικής υγείας μαθητών και διδασκόντων. Είναι — κι αυτό ενδιαφέρει ιδιαίτερα την εκπαίδευση — πρόβλημα αποδοτικότητας του εκπαιδευτικού συστήματος. Λίγες μέρες μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων των εξετάσεων για τα α.ε.ι. και τα τ.ε.ι., καταγράφεται άλλη μια φορά η μεγάλη διαφορά ποσοστού επιτυχίας ανάμεσα στα ιδιωτικά και τα πειραματικά ή πρότυπα, από τη μια, και τα κοινά δημόσια σχολεία, από την άλλη. Από τα βασικά στοιχεία, που θεωρούνται από τους αρμόδιους υπεύθυνα γι’ αυτή τη διαφορά, είναι και το γεγονός ότι τα πρώτα λειτουργούν μόνο πρωί, ενώ τα δεύτερα προσπαθούν να βρουν κάποιες ώρες της ημέρας για να τρυπώσουν το ωράριο τους στα κενά, που αφήνει η συστέγαση τους με ένα ή ακόμη και με δυο άλλα σχολεία.

Μαθήματα με βάρδιες

«Στο Λεκανοπέδιο Αττικής και στη Θεσσαλονίκη μόνο το 5 τοις εκατό των σχολείων λειτουργεί σε πρωινή βάση», λέει ο κ. Αντώνης Αντωνάκος, μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Ομοσπονδίας Λειτουργών Μέσης Εκπαίδευσης. «Όλα τα υπόλοιπα, επειδή υπάρχει μεγάλη έλλειψη σχολικής στέγης, λειτουργούν συνέχεια, από το πρωί ως το απόγευμα. Σε δύο βάρδιες και μερικές φορές σε τρεις».

—Αυτή η κατάσταση, κύριε Αντωνάκο, δεν πλήττει την εκπαιδευτική διαδικασία;

—Την πλήττει και πάρα πολύ μάλιστα. Σκεφθείτε ότι το σχολικό ωράριο συμπιέζεται σε τέσσερις με τεσσερισήμισι ώρες την ημέρα. Σε άλλα κράτη της Ευρώπης, οι διδακτικές ώρες είναι περισσότερες, πολλές φορές γίνονται και επτάωρα. Όταν τα παιδιά πηγαίνουν σχολείο πότε πρωί και πότε απόγευμα, το πρόγραμμα τους αλλάζει από μέρα σε μέρα. Ο βιολογικός τους ρυθμός αναστατώνεται. Οι ώρες μελέτης, φαγητού, ανάπαυσης γίνονται άνω-κάτω.

—Θα δυσκολεύονται, επίσης, να συγκεντρωθούν για να παρακο­λουθήσουν το μάθημα.

—Δεν σας κρύβω ότι η απογευματινή διδασκαλία και για τους μαθητές και για τους εκπαιδευτικούς, είναι διδασκαλία με πολύ μειωμένη απόδοση. Αλλιώς αποδίδεις στις 8 το πρωί (σε οποιαδήποτε δουλειά, πόσο μάλλον στη δική μας, που είναι πνευματική) και αλλιώς στις 2 το μεσημέρι, μετά το φαγητό, πάνω στην πέψη. Ιδιαίτερα τους πρώτους και τους τελευταίους μήνες της σχολικής χρονιάς, όταν η ζέστη είναι αφόρητη, βρισκόμαστε σε κατάσταση υπνηλίας.

—Εκτός από την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, οξύ πρόβλημα σχολικής στέγης υπάρχει και στ' άλλα μεγάλα αστικά κέντρα. Πού οφείλεται;

—Το πρόβλημα είναι πράγματι πάρα πολύ οξυμένο και στα υπόλοιπα αστικά κέντρα. Αυτό οφείλεται, κατά βάση, στην έλλειψη οποιουδήποτε σοβαρού σχεδιασμού και προγραμματισμού. Δεν δεσμεύτηκαν έγκαιρα οικόπεδα για τα σχολικά κτίρια με αποτέλεσμα, σήμερα, η αγορά ή η απαλλοτρίωση τους να απαιτεί τεράστια ποσά, που οι κυβερνήσεις δεν τα διαθέτουν. Οι αρμόδιοι δεν πρόβλεψαν, επίσης, την αστυφιλία. Έτσι, σε πολλές περιοχές το κτιριακό πρόβλημα είναι τόσο οξύ, που κάθε περιγραφή είναι φτωχή μπροστά στην ίδια την πραγματικότητα. Στην Καλλιθέα, για παράδειγμα, υπάρχουν πάνω από 25 σχολεία. Από αυτά, δημόσιο κτίριο στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, έχουν μόνο τα 4. Τα υπόλοιπα λειτουργούν είτε σε διπλές ή τριπλές βάρδιες είτε σε νοικιασμένα κτίρια, που μοιάζουν με φυλακές. Αυτό είναι τελείως απαράδεκτο.

—Στην επαρχία, η κατάσταση είναι καλύτερη νομίζω.

—Είναι, γιατί πολλές φορές εκεί γίνονται έργα βιτρίνας. Στην Αθήνα, λόγω του υψηλού κόστους της γης, χρειάζονται τετραπλάσια ή πενταπλάσια χρήματα για να φτιάξουμε ένα σχολικό κτίριο. Το φτιάχνουμε, λοιπόν, στην επαρχία για να θριαμβεύσουν οι αριθμοί. Για να πούμε ότι παραδώσαμε 1.000 αίθουσες αντί για 200. Κι ας εξυπηρετούν τα σχολεία αυτά πολύ μικρότερο αριθμό μαθητών.

—Επειδή οι αίθουσες είναι λίγες στις πόλεις, τα μαθήματα γίνονται μερικές φορές στο προαύλιο ή στο πλατύσκαλο.

—Εκείνο που συνηθίζεται, είναι η κατάργηση των διαδρόμων. Παραδίδεται ένα κτίριο καινούργιο και σύγχρονο; Δεν μένει αναλλοίωτο, αρχίζει να βγάζει καρκινώματα. Διάδρομοι κλείνονται και φτιάχνονται αίθουσες. Οι ήδη υπάρχουσες αίθουσες χωρίζονται — σαν πρωτόζωα — στα δύο, χωρίς να λαμβάνονται υπ' όψη οι προδιαγραφές, που πρέπει να έχουν για να οξυγονώνονται π.χ. Τα περισσότερα εργαστήρια φυσικής-χημείας δεν λειτουργούν, έχουν κι αυτά μετατραπεί σε αίθουσες. Έχουμε περιπτώσεις που εγκαθίστανται στις αυλές των σχολικών κτιρίων λυόμενα ή τροχοβίλες. Καταλαβαίνετε κάτω από ποιες συνθήκες γίνονται μαθήματα εκεί μέσα.

—Η κατάσταση των σχολικών εγκαταστάσεων, η συντήρηση, η θέρμανση, ο φωτισμός, η καθαριότητα τους είναι ικανοποιητική;

—Οτιδήποτε άλλο μπορούμε να πούμε εκτός από ικανοποιητική. Όταν τα περισσότερα σχολικά κτίρια, ιδιαίτερα στα αστικά κέντρα, είναι νοικιασμένα, αυτό σημαίνει ότι δεν χτίστηκαν για να γίνουν σχολεία. Οπότε δεν εξυπηρετούν τις εκπαιδευτικές ανάγκες και μάλιστα τις σύγχρονες. Από εκεί και πέρα, κάθε χρόνο έχουμε μια σειρά από προβλήματα ακόμη και στα καινούργια διδακτήριο. Έχουμε, λόγου χάρη, το πρόβλημα της θέρμανσης (οι γονείς αναγκάζονται να πληρώνουν από την τσέπη τους για να αγοραστεί πετρέλαιο) ή της γραφικής ύλης (οι διευθυντές — θα σας φανεί αστείο — αναγκάζονται να αγοράζουν με πίστωση από τα βιβλιοπωλεία κιμωλίες και κόλλες αναφοράς).

—Είναι καθαρά τα σχολεία, κύριε Αντωνάκο, είναι βαμμένα;

—Όχι, πολλές φορές οι μαθητικές κοινότητες παίρνουν την πρωτοβουλία και βάφουν μόνες τους τα κτίρια. Επειδή, όμως, τα σχολεία λειτουργούν σε βάρδιες — πράγμα που σημαίνει ότι δεν μπορεί να υπάρξει έλεγχος — και επειδή το σχολικό περιβάλλον είναι εχθρικό, τα παιδιά έχουν μια αρνητική στάση και προκαλούν τα ίδια φθορές.

—Οι χώροι υγιεινής είναι καθαροί.

—Δεν είναι, γιατί υπάρχει μικρός αριθμός προσωπικού καθαριότητας και, επί πλέον, δεν αμείβεται ικανοποιητικά. Εν γένει, το σχολικό κτίριο και ιδιαίτερα οι χώροι υγιεινής, είναι πολλές φορές σε απαράδεκτη κατάσταση. Γι' αυτό έχουμε κρούσματα ηπατίτιδας και λοιμώξεων.

ΓΥΝΑΙΚΑ

27-09-1989