Εξαγγελίες.

Όταν η πίττα μεγαλώνει είναι φυσιολογικό όλοι να περιμένουν μεγαλύτερο κομμάτι. Όταν μια οικονομία αναπτύσσεται όλοι προσδοκούν προσωπική βελτίωση. Είναι προβλέψιμες οι υποσχέσεις των κομμάτων εξουσίας για ταχείς ρυθμούς ανάπτυξης με συνέπεια: «καλύτερες ημέρες για όλους». Βεβαίως αυτό δεν συμβαίνει πάντα, ιδιαίτερα τις τελευταίες δεκαετίες όταν η απελευθέρωση –στην ουσία ασυδοσία των αγορών- διεύρυνε δραματικά τις ανισότητες. Είναι χαρακτηριστικό, σύμφωνα με ανάλυση των New York Times, ότι κατά την δεκαετία της ανάπτυξης που ακολούθησε μετά την κρίση του 2008 τα χαμηλά εισοδήματα έχουν απώλειες της τάξεως του 50%, τα μεσαία εισοδήματα απώλειες 30% ενώ τα εισοδήματα των πλουσιότερων αυξήθηκαν κατά 10%. Δηλαδή οι πλούσιοι έγιναν πλουσιότεροι και οι φτωχοί φτωχότεροι.

Οι προειδοποιήσεις των ειδικών για τον κίνδυνο να ξεσπάσει μια νέα κρίση δεν φαίνεται να λαμβάνονται σοβαρά από τους θιασώτες της απορρύθμισης των αγορών. Ο χρηματοπιστωτικός τομέας, ο οποίος ευθύνεται για την κρίση του 2008, πιέζει για νομοθετικές ρυθμίσεις -ή την κατάργηση παλαιών- οι οποίες θα επιτρέψουν τη δημιουργία μιας νέας φούσκας επιχειρηματικού και ιδιωτικού χρέους. Στην ίδια κατεύθυνση κινούνται και οι επιχειρήσεις οι οποίες ενδιαφέρονται για την διεύρυνση της αγοράς αδιαφορώντας για το γεγονός ότι αυτή είναι θεμελιωμένη στο ναρκοπέδιο του χρέους.

Αν για τις ΗΠΑ αυτές οι αναλύσεις είναι ιδιαίτερα σημαντικές αντιλαμβανόμαστε ότι για την Ελλάδα δεν υπάρχουν περιθώρια για λάθος κινήσεις. Μπορεί ο Δημόσιος Τομέας να προσφέρεται ως «αποδιοπομπαίος τράγος», στον οποίο φορτώνονται οι αμαρτίες όλων, όμως στην πραγματικότητα ο «μεγάλος ασθενής» είναι ο ιδιωτικός τομέας. Η μεταπρατική «αγορά» η οποία αναπτύχθηκε με δάνεια και επιδοτήσεις, φοροδιαφεύγοντας και εισφοροδιαφεύγοντας, στερούμενη ουσιαστικά παραγωγικής δυναμικής.

Απαιτείται λοιπόν ιδιαίτερη φειδώ στην εκχώρηση, σε αυτήν ακριβώς την «αγορά», κρίσιμων για την κοινωνία υπηρεσιών όπως η υγεία, η παιδεία και η ασφάλιση. Γιατί σε τελική ανάλυση οι πολίτες θα κληθούν να πληρώσουν τα σπασμένα από τις αστοχίες της. Διδακτικό παράδειγμα η χρεωκοπία της «Ασπίς - Πρόνοια». Η ροή πόρων προς τις ιδιωτικές ασφαλιστικές θα αποδυναμώσει το υπάρχον ασφαλιστικό σύστημα εκμηδενίζοντας ιδιαίτερα τα επικουρικά ταμεία. Επιπλέον οι εξαγγελίες για μείωση των ασφαλιστικών εισφορών δημιουργούν απορίες και εγείρουν εύλογα ερωτήματα. Πώς θα καλυφθεί το κενό δίχως να μειωθούν περαιτέρω οι συντάξεις; Η δέσμευση για αναλογικότερο σύστημα δεν αρκεί για να πείσει. Ένας συνταξιούχος με 35 ή 40 χρόνια ασφάλισης θα δει την σύνταξή του να αυξάνεται ή να μειώνεται περαιτέρω; Γιατί είναι μεν δίκαιο να είναι ανάλογη με τον ασφαλιστικό χρόνο η σύνταξη αλλά είναι πιο σημαντικό το απόλυτο μέγεθός της.

Μήπως τελικά το στοίχημα της ευαγγελιζόμενης ανάπτυξης δεν είναι οι μικρότεροι μισθοί και οι μικρότερες συντάξεις; Δηλαδή η περαιτέρω ανισοκατανομή του πλούτου;

Αντωνάκος Αντώνης

06-09-2018

antonakosantonis@gmail.com http://www.antonakos.edu.gr

Δημοσιεύθηκε και στα sites: diktyo, dakekavalas, kallitheapress.