Εργασιακές σχέσεις και κοινωνικέςπαροχές
ως παράγοντες ευημερίας και ευτυχίας των παιδιών.
Αντωνάκος Αντώνης
Μαθηματικός- Αντιπρόεδρος Ο.Λ.Μ.Ε.
Εισήγηση στην προσυνεδριακή συνδιάσκεψη της Ν.Δ..
19-3-94
Η ανθρώπινη κοινότητα σε παγκόσμιο επίπεδο βρίσκεται στο κατώφλι μιας νέας εποχής, μπαίνει σε μια νέα φάση όπου η τεχνολογία και ο αυτοματισμός αποτελούν τα βασικά χαρακτηριστικά της.
Η φάμπρικα και οι «καμινάδες» έκλεισαν και οι εκ παραδόσεως βιομημανικοί εργάτες έδωσαν την θέση τους σε εξειδικευμένους τεχνίτες γνώστες της πληροφορικής της τηλεματικής και των ρομπότ.
Λιγότερα χέρια, καλύτερα μυαλά, λιγότερη σωματική προσπάθεια, μεγαλύτερη παραγωγικότητα αποτελούν τα μηνύματα της εποχής μας.
Έξι χρόνια μας μένουν για να κλείσει ένας ολόκληρος αιώνας.
Το 1994 3είναι ήδη παρελθόν. Το 2000 αποτελεί ήδη αύριο….
Και όπως ο πρόεδρος μας αρκετές φορές τόνισε:
«…ζούμε μια εποχή εξαιρετικά ταραγμένη και ανασφαλή … ζούμε την Εποχή της Γνώσης, την εποχή που η γνώση είναι η κύρια πηγή ζωής και πλούτου. Πλούτου πνευματικού και υλικού των Κοινωνιών… μια εποχή που μπορεί να μην είναι το τέλος της Ιστορίας, σίγουρα όμως είναι μια νέα αρχή της Ιστορίας της ανθρωπότητας….»
Φίλες και Φίλοι
Σήμερα καλούμεθα μέσα από τις διαδικασίες για το 3ο συνέδριο της Ν.Δ., τόσο το κόμμα όσο και εμείς, ο καθένας ξεχωριστά ως υπεύθυνοι πολίτες, ως άνθρωποι, ως μέλη της κοινωνίας που ζούμε, να προτείνουμε και να διαμορφώσουμε το πρόγραμμα εκείνο το οποίο θα σκιαγραφεί την κοινωνία του 2000, την κοινωνία στην οποία θέλουμε να ζήσουμε, να οραματιστούμε, να δημιουργήσουμε.
Καλούμεθα να εκσυγχρονίσουμε την κοινωνία μας, να αλλάξουμε τις δομές της, να κάνουμε την επανάσταση, μια επανάσταση ειρηνική, όπως την κηρύσσει και πρόεδρος μας Μιλτιάδης Έβερτ, σε όλους τους τομείς. Με συνέπεια και συνέχεια.
ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΝΕΟ ΕΡΓΑΣΙΑΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Κυρίες και κύριοι,
Φίλες και Φίλοι.
Το Συνδικαλιστικό Κίνημα στην χώρα μας βρίσκεται εδώ και πολλά χρόνια σε μια βαθιά κρίση, κρίση οργανωτικής δομής - ταυτότητας - και στόχων.
Τα αίτια που οδήγησαν το συνδικαλιστικό κίνημα στην σημερινή κατάσταση είναι σε όλους μας γνωστά και δεν είναι του παρόντος μια λεπτομερής ανάλυση:
Αυτό όμως που πρέπει να τονισθεί σήμερα εδώ και αποτελεί κοινό μυστικό είναι ότι τα συνδικάτα δεν μπορούν να ανταποκριθούν στην νέα παραγωγική πραγματι9κότητα που πρόβαλε από τα τέλη της προηγούμενης δεκαετίας και είναι αποτέλεσμα:
1: της ραγδαίας ανάπτυξης της τεχνολογίας και του αυτοματισμού
2: της διεθνοποίησης της Οικονομίας και
3: του ειδικού ρόλου που καλείται να παίξει ο ανθρώπινος παράγοντας στην εργασία και στη διαδικασία του εκσυγχρονισμού της παραγωγικής διαδικασίας.
Εάν στα προηγούμενα συνυπολογισθούν και οι εξελίξεις στις πρώην κομουνιστικές χώρες, τότε οι επιπτώσεις στην οικονομική δομή και στην οργάνωση της εργασίας είναι καταλυτικές.
Ως εκ τούτου οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα το συνδικαλιστικό κίνημα είναι πολύπλευρες, ενώ συχνά τίθεται το ερώτημα εάν τα συνδικάτα με την σημερινή τους δομή και πολιτικό λόγο ανταποκρίνονται στις ανάγκες που δημιουργούν οι νέες συνθήκες.
Το συνδικαλιστικό κίνημα λοιπόν καλείται σήμερα να δώσει απάντηση στα πιεστικά ερωτήματα; για τις εξελίξεις στην δραστηριότητα των σωματείων και τον ρόλο τους στον αιώνα που έρχεται, γιατί οι εξελίξεις αυτές τείνουν να μεταβάλουν το ρόλο του συνδικαλισμού, ως βασικού οικονομικού και κοινωνικού θεσμού στις σύγχρονες κοινωνίες.
ΟΙ ΕΡΓΑΣΙΑΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΑΡΟΧΕΣ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΟΥ ΑΥΡΙΟ
Την τελευταία δεκαετία έγινε φανερό ότι μόνο του το σύστημα συλλογικών συμβάσεων δε4ν μπορεί να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά πολλά από τα περίπλοκα σημερινά προβλήματα.
Προβλήματα που δημιουργήθηκαν από γεγονότα που σημάδεψαν την εποχή μας και είχαν καταλυτικές επιπτώσεις στην οικ9νομική ζωή και στην οργάνωση της εργασίας.
Προβλήματα όπως η αύξηση της ανεργίας (έστω και προσωρινή) η περιθωριοποίηση σημαντικών τμημάτων εργαζομένων, η εμφάνιση αντιθέσεων τόσο με άλλες οργανώσεις και κοινωνικές ομάδες όσο και μεταξύ των συνδικαλιστικών οργανώσεων, τα οποία έπρεπε και πρέπει να αντιμετωπισθούν μέσα σ’ ένα κλίμα ανάπτυξης έντονου αισθήματος κοινωνικής δικαιοσύνης και αναζήτησης εσωτερικής πληρότητας στην εργασία, ιδιαίτερα από την νεότερη γενιά.
Αυτό που εξετάζεται, συνεπώς, δεν είναι η συμβάλει των συλλογικών συμβάσεων στον καθορισμό των μισθών και βελτίωση του βιοτικού επιπέδου αλλά η έλλειψη ικανότητας αντιμετώπισης της πολλαπλότητας των σχετικών με το χώρο της εργασίας προβλημάτων.
Διότι εμείς, στη Ν.Δ., δεν πιστεύουμε ότι ο άνθρωπος γίνεται ευτυχέστερος μόνο με την συσσώρευση υλικών αγαθών.
Πιστεύουμε ότι η συνεχής αύξηση μόνον του μισθού δεν οδηγεί απαραίτητα και στην ευτυχία του ανθρώπου, «…αλλά ότι η ευτυχία του ανθρώπου και κατ΄επέκταση του εργαζομένου εξαρτάται κυρίως από την ποιότητα της ζωής του ….»
Πιστεύουμε ότι η οικονομική αποτελεσματικότητα και η υγιής κατάσταση δημοσίων οικονομικών αποτελούν εγγύηση για ένα αναβαθμισμένο σύστημα πρόνοιας και κοινωνικής ασφάλισης.
Η οικονομική ανάπτυξη δεν είναι όμως για μας αυτοσκοπός αλλά προϋπόθεση και μέσο της κοινωνικής και ατομικής προόδου.
Η ανάπτυξη πρέπει να πραγματοποιείται με κοινωνική ευαισθησία και κοινωνική δικαιοσύνη και να οδηγεί στην ευημερία και την ευτυχία των πολιτών.
Αγαπητοί φίλοι
Οι βασικές αξίες της ιδεολογίας μας, του «ριζοσπαστικού Φιλελευθερισμού», είναι η πίστη στον άνθρωπο και στην κοινωνία δικαίου.
Πιστεύουμε σε μια κοινωνία που παράγει, σε μια κοινωνία που εργάζεται, σε μια κοινωνία όπου το κάθε μέλος της:
«έχει την ανάγκη να εργάζεται για να μπορεί να εξασφαλίσει είτε άμεσα με αυτοκατανάλωση είτε έμμεσα με αντίστοιχο εισόδημα την ικανοποίηση των βασικών απαιτήσεων για την επιβίωση του,
έχει ανάγκη να είναι υγιής, ώστε όλες του οι πνευματικές, ψυχικές και σωματικές ικανότητες να μπορούν να τον εξυπηρετούν,
έχει ανάγκη να μαθαίνει από τις γνώσεις και την πείρα των συνανθρώπων του προγενεστέρων και σύγχρονων, για να μπορεί να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της ζωής, να αναπτύσσει την προσωπικότητα του και να προσφέρει στο κοινωνικό σύνολο,
έχει ανάγκη να προστατεύεται από τις δυνάμεις της φύσεως, έχει ανάγκη για μια σύγχρονη και λειτουργική κατοικία,
έχει ανάγκη να ελέγχει και να αξιοποιεί το φυσικό και τεχνητό περιβάλλον του που του είναι χρήσιμο, για να μπορεί να τον εξυπηρετεί αλλά και να τον προστατεύει συγχρόνως,
έχει τέλος ανάγκη κοινωνικής πρόνοιας, ιδιαίτερα για ορισμένους εργαζόμενους που χρήζουν αυξημένης προστασίας, είτε γιατί μειονεκτούν είτε γιατί είναι σκόπιμο να βοηθηθούν.
Γενικότερα ο κάθε εργαζόμενος πρέπει να είναι απαλλαγμένος από την αβεβαιότητα για το μέλλον, να μπορεί να εξασφαλίσει μόνιμη απασχόληση της επιλογής του, δίκαια αμοιβή του μόχθου του.
Δεν ευαγγελιζόμαστε τον επίγειο -παράδεισο, δεν πιστεύουμε ότι έχουμε την συνταγή για την λύση όλων των προβλημάτων του μέλλοντος «…δεν είμαστε δογματικοί, είμαστε ελεύθεροι κάθε φορά να αναζητήσουμε εκείνο το σύστημα, εκείνο το μέτρο, εκείνον τον νόμο, εκείνη την διαδικασία η οποία συμφέρει το κοινωνικό σύνολο, συμφέρει το Λαό….»
Είναι αυτονόητο ότι η βελτίωση των εργασιακών σχέσεων, των συνθηκών εργασίας και του εργασιακού περιβάλλοντος αφ’ ενός και αφ’ ετέρου η ύπαρξη ενός ολοκληρωμένου συστήματος κοινωνικών παροχών οδηγεί στη βελτίωση των όρων διαβίωσης των εργαζόμενων και συμβάλλει στην ευτυχία τους.
Και είναι σαφές ότι για μας, για την Ν.Δ. πρωταρχικός στόχος είναι τα οδηγήσουμε την χώρα μας σε μια ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ όπου θα διασφαλίζονται στους πολίτες οι προϋποθέσεις όχι μόνο της ευημερίας αλλά και της ευτυχίας όπως επανειλημμένα ο πρόεδρος μας Μ. ΕΒΕΡΤ έχει διακηρύξει.
Φίλες και Φίλοι
Το πεδίο ανάπτυξης των εργασιακών σχέσεων σήμερα αποκτά νέους ορίζοντες.
Θα ήθελα τώρα να δώσω το στίγμα των προβλημάτων και θεμάτων που θα αποτελέσουν αντικείμενο των εργασιακών σχέσεων στα επόμενα χρόνια και θα πείθουν ένα πολύπλοκο και πολυσήμαντο ρόλο στην κοινωνία με την πεποίθηση ότι κατά την ανάπτυξη των ειδικών θεμάτων που θα ακολουθήσει από τους ειδικούς εισηγητές, καθώς και με τις δικές σας παρεμβάσεις θα προσεγγίσουμε με μεγαλύτερη σαφήνεια τα προβλήματα.
Νομίζω ότι μπορούμε να συμφωνήσουμε όλοι στα παρακάτω θέματα:
1: στην αύξηση της συμμετοχής των εργαζομένων στα δρώμενα της επιχείρησης η οποία προϋποθέτει σημαντικά βήματα ευελιξίας και κατανόησης από την πλευρά της εργοδοσίας αλλά ταυτόχρονα και μια διαφορετική αντίληψη για τις πρακτικές των συνδικαλιστικών οργανώσεων οι οποίες οφείλουν να δυο το θέμα της συμμετοχής στις πραγματικές του διαστάσεις με βάση την έννοια του κοινού καλού και του γενικού συμφέροντος.
2: στην προστασία των νέων μορφών εργασίας όπως της μερικής απασχόλησης, αυτό-απασχόλησης, εργασίας αναπήρων και ατόμων με ειδικές ανάγκες, εργασία ηλικιωμένων εργασία παιδιών και ανηλίκων. εργασία από απόσταση κ.λ.π.
3: στην εκπαίδευση στον τόπο δουλειάς η οποία με την μορφή της ενδο-επιχειρησιακής εκπαίδευσης προβλέπεται να διαδραματίσει σημαντικότατο ρόλο στην βελτίωση των συνθηκών εργασίας των εργαζομένων και συνακόλουθα στο θέμα της σύνδεσης της αμοιβής με την παραγωγικότητα, σαν κύριο αιτούμενο της σημερινής εργασιακής κοινωνίας.
4: στην αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου. Το εργατικό κίνημα με το σύνθημα «8 ώρες εργασίας, 8 ώρες ξεκούρασης, 8 ώρες ύπνο» προσπάθησε στο παρελθόν να περιορίσει την κοινωνική εκμετάλλευση και να συνδέσει την πρόοδο με τις συνθήκες ζωής ώστε να είναι ανεκτές για όλούς. Οι λιγότερες ώρες εργασίας για κάθε μέρα έγιναν απαραίτητες, ώστε η ικανότητα για εργασία να παραμείνει υψηλή. Αυτό είναι κάτι που θα έπρεπε να δείξει ότι λιγότερες ακόμη ώρες εργασίας για κάθε μέρα δεν είναι κάτι που αντιστρατεύεται την ιδέα της κοινωνίας που εργάζεται (φυσικά αυτό δεν πρέπει να συνδέεται με ανάλογη μείωση του μισθού).
Σήμερα ο χρόνος απασχόλησης αποτελεί το επίκεντρο των συζητήσεων και διαφωνιών.
Κατά συνεπείαν η ορθολογική αξιοποίηση του ελευθέρου χρόνου αναμένεται να αποκτήσει ιδιαίτερη σημασία τα επόμενα χρόνια.
Γεγονός είναι ότι οι γενικότερες οικονομικές, τεχνολογικές και οργανωτικές εξελίξεις τείνουν να περιορίζουν το περιεχόμενο της συνδικαλιστικής δραστηριότητας.
Όσο και εάν ακούγεται παράξενα η εξεύρεση λύσεων για τα κύρια προβλήματα της ανθρώπινης κοινωνίας ήταν πιο εύκολη πριν απ0ό δύο ή τρεις δεκαετίες.
Στις σημερινές συνθήκες οι οποιεσδήποτε ρυθμίσεις θα πρέπει να προωθηθούν, εφ’ όσον είναι αναγκαίες, ύστερα από εξαντλητικό διάλογο, διαβουλεύσεις και συναίνεση μεταξύ την κοινωνικών εταίρων. Η συνυπευθυνότητα απαιτεί ενημέρωση, διάλογο, διαπραγμάτευση, συμφωνία, συμμετοχή.
Ο κατευθυντήριος άξονας της δράσης μας θα πρέπει να είναι: «Ο καθένας πρέπει να δουλεύει, πρέπει να είναι ρεαλιστής, πρέπει να είναι εκπαιδευμένος».
ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ
Η κοινωνική διάσταση της ευρωφπ0αϊκης Ένωσης αποτέλεσε αναπόσπαστο και σημαντικό στοιχείο της διαδικασίας ένταξης από την έναρξη ακόμα της κοινότητας.
Ενδεικτικά είναι τα άρθρα 117 έως 119 της συνθήκης της ΕΟΚ που αφορούν ειδικά την κοινωνική πολιτική και ορίζουν τους στόχους ώστε να συμπεριληφθούν οι συνθήκες εργασίας και διαβίωσης των εργαζομένων, η υγεία και ασφάλεια στο χώρο εργασίας, η ίση μεταχείριση ανδρών και γυναικών στο χώρο εργασίας και η ανάπτυξη του κοινωνικού διαλόγου μεταξύ των κοινωνικών εταίρων σε Ευρωπαϊκό επίπεδο.
Η συνθήκη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο σύμφωνο για την κοινωνική πολιτική, υπενθυμίζει και ενισχύει τους στόχους αυτούς, δίνοντας μεγαλύτερη έμφαση στο διάλογο μεταξύ των κοινωνικών εταίρων και στα δυνητικά αποτελέσματά του.
Ταυτόχρονα διευρύνει το πεδί0ο εφαρμογής των στόχων της κοινωνικής πολιτικής (στο ανθρώπινο δυναμικό, στην απασχόληση, την κοινωνική προστασία και τον κοινωνικό αποκλεισμό) και προσδιορίζει τους τομ3ίς λήψης αποφάσεων με ειδική πλειοψηφία.
Έτσι οι κύριοι κοινωνικοί στόχοι της Ένωσης καλύπτουν θέματα που αφορούν άμεσα την καθημερινή ζωή την πολιτών και των εργαζομένων.
Για να υλοποιήσει τις πιο πάνω κατευθύνσεις η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει αναλάβει σειρά δράσεων, με την δημιουργία νομικού πλαισίου (Χάρτης των θεμελιωδών κοινωνικών δικαιωμάτων των εργαζομένων κλπ), με την παροχή ουσιαστικής χρηματοδοτικής ενίσχυσης (κατάρτιση, απασχόληση κλπ) και με την ενίσχυση και την ενθάρρυνση της συνεργασίας μεταξύ των κοινωνικών εταίρων.
Με βάση αυτές τις επιλογές θα χαραχτούν και οι πολιτικές και οι κατευθύνσεις για την Ευρώπη του 21ου αιώνα.
Ιδιαίτερα σήμερα όπου όχι μόνο η κοινωνία μας αλλά και γενικότερα η παγκόσμια κοινωνία ταλανίζετε από τις γενικότερες ανακατατάξεις και τις δομικές αλλαγές στον τρόπο και στα μέσα παραγωγής είναι αναγκαίο να υπάρξει μια ευρεία συνεργασία μεταξύ των συνδικάτων και μεταξύ των εργαζομένων.
Αυτή η συνεργασία είναι αναγκαία, για να μπορέσει να γίνει πράξη το όραμα όχι μόνον της οικονομική ενωμένης Ευρώπης, αλλά μιας Ευρώπης των λαών, όπου η κοινωνική προστασία δεν θα είναι παράγωγο άλλων πολιτικών, αλλά απόφαση κεντρική της κοινωνίας.
ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΣ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ
Κ. Πρόεδρε
κ.κ. Βουλευτές
Φίλες και Φίλοι
Όπως με σαφήνεια έχει διακηρύξει ο Πρόεδρος του κόμματος κ. Μιλτιάδης Έβερτ βασική πίστη της Ν.Δ. είναι η ιδέα του ανθρώπου. Πιστεύουμε στο σεβασμό της προσωπικότητας του και στην ελευθερία των επιλογών του. Για μας η ελευθερία και η πρόοδος του ανθρώπου, η δημιουργική του ολοκλήρωση, η ευτυχία του είναι αυτοσκοποί που δεν επιδέχονται περιορισμούς και συμβιβασμούς.
«…Τα οικονομικά μέτρα δεν μπορούν να αγνοούν τον παράγοντα άνθρωπο. Τεχνοκρατική αντίληψη στη λήψη μέτρων δεν αρκεί από μόνη της για να γίνει κατανοητή. Χρειάζεται να υπάρχει αλληλεγγύη….»
Στις σύγχρονες δημοκρατίες καμιά κοινωνική ομάδα δεν μπορεί να βελτιώνει την θέση της με την αντιπαλότητα και μόνο.
«….Ήλθε η ώρα της στροφής και της νέας πορείας. Μιας πορείας ηθικής και κοινωνικής. Μιας πορείας αναβάθμισης και εκσυγχρονισμού των θεσμών….»
Είμαστε αποφασισμένοι, όλοι όσοι είμαστε σήμερα 3εδώ συγκεντρωμένοι, με υπευθυνότητα με ρεαλισμό με τόλμη και αποφασιστικότητα, να αγωνιστούμε για να γίνουν πράξη οι ριζοσπαστικές τομές που έχει ανάγκη η χώρα μας καθώς το αύρι9ο κτυπά την πόρτα μας.
Την αναμέτρηση με τις αναχρονιστικές δομές της κοινωνίας θα την κερδίσει η Ν.Δ. με πρωταγωνιστές εμάς τους συνδικαλιστές της υπό την άξια, σύγχρονη και δυναμική ηγεσία του Μιλτιάδη Έβερτ.
Το σύνθημά μας; ΕΝΑΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΔΡΟΜΟΣ
ΕΜΠΡΟΣ ΓΙΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ
ΕΜΠΡΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
ΕΜΠΡΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΚΑΛΟ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ
ΕΜΠΡΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ
Αντωνάκος Αντώνης
Υπεύθυνος τμήματος Επιμόρφωσης - Ενημέρωσης
της Γραμματείας Συνδικαλισμού