Alors, c'est la guerre.

" Μάλιστα, το κομμάτι του Τύπου που ήταν φιλικά προσκείμενο στο ΠΑΣΟΚ παρομοίαζε την «απελευθέρωση των Ελλήνων από τη Δεξιά» με την απελευθέρωση του 1944 από τους Ναζί."(thetoc.gr, 18/10/2019).

Η συστηματική παραχάραξη της ιστορίας υπήρξε, μετά την Μεταπολίτευση, μια από τις βασικές αιτίες των προβλημάτων που ταλανίζουν μέχρι σήμερα τη χώρα. Το απόσπασμα, από το επετειακό δημοσίευμα στο “thetoc” για την συμπλήρωση 38 χρόνων από την νίκη της «Αλλαγής», είναι αποκαλυπτικό. Όλες οι αστικές πολιτικές δυνάμεις, οι οποίες είχαν κρατήσει την χώρα ελεύθερη εντάσσοντας την στο Δυτικό δημοκρατικό μπλοκ, αντιμετωπίζονταν αντίστοιχα με τις Ναζιστικές ορδές των κατακτητών. Απόντες από το Αλβανικό Έπος, άλλοι έχοντες σχέσεις με δοσίλογους συντάχθηκαν στις «δημοκρατικές δυνάμεις» με εκείνους που επεχείρησαν, ευτυχώς ανεπιτυχώς, να εντάξουν τη χώρα στους υπό τον Στάλιν «δημοκρατικούς παραδείσους». Το ανίερο πολιτικό παιχνίδι του διχασμού δεν συγκαλυπτόταν απλά από μερίδα του τύπου η οποία αντίθετα αποτέλεσε πολύτιμο εργαλείο για την άλωση των πολιτικών συνειδήσεων και εν τέλει της εξουσίας.Το «παραμύθι της Αλλαγής» κράτησε πολλά χρόνια, παρά το γεγονός ότι ένας εκ των βασικών «εταίρων»(Κ.Κ.Κ.) αρκετά νωρίς(1985) συνειδητοποίησε την απάτη. Η κεκτημένη ταχύτητα και οι αλλοιώσεις στη συλλογική συνείδηση ήταν βαθιές και δεν επέτρεπαν τον απεγκλωβισμό όσων είχαν την ψευδαίσθηση ότι ανήκαν στον «περιούσιο προοδευτικό της». Χαρακτηριστικό της αντοχής αυτής της νοοτροπίας και της συστηματικής παραχάραξης ήταν το βιβλίο ιστορίας της  Γ’ Λυκείου (τυπώθηκε το 2002 διανεμήθηκε στα σχολεία και αποσύρθηκε μετά από θύελλα αντιδράσεων).  Μεταξύ των άλλων -αντιδημοκρατικών, αντιπαιδαγωγικών και ανιστόρητων- που το «κοσμούσαν» περιλαμβανόταν και το ακόλουθο «δόγμα» της Αλλαγής: «...Το επόμενο έτος κέρδισε τις εκλογές το ΠΑΣΟΚ και πρωθυπουργός ανέλαβε ο Ανδρέας Παπανδρέου. Άρχισε έτσι η προσπάθεια για την πολιτική και κοινωνική ενσωμάτωση των περιθωριοποιημένων μικροαστικών, εργατικών και αγροτικών στρωμάτων…»(σελ. 228).

Θύματα, στον χώρο της εκπαίδευσης, του ιστορικού επαναπροσδιορισμού σε «προοδευτική» κατεύθυνση, υπήρξαν φυσικά και οι Εθνικές επέτειοι. Η 25ή Μαρτίου και η 28^η Οκτωβρίου απέκτησαν νέο περιεχόμενο. Ιδιαίτερα η τελευταία, για λόγους που αφορούσαν αμέσως ή εμμέσως και τους πρωταγωνιστές της παραχάραξης, υπέστη άγρια διαστρέβλωση και παραχάραξη. Αντί για την ποίηση και τα τραγούδια εμβατήρια που εμψύχωναν τους Έλληνες και τους οδήγησαν στην εποποιία του 40-41 στα βουνά της Ηπείρου οι μαθητές «διαπαιδαγωγούντο» με το «Μαρία απ’ τη Σπάρτη, Ορέστη απ’ το Βόλο» και την «Στηθάγχη» του Ναζίμ Χικμέτ. Το «Παιδιά της Ελλάδος παιδιά…» και τα άλλα εμβληματικά δημιουργήματα μιας ιστορίας που κέρδισε τον θαυμαστό όλου του κόσμου μπήκαν στο «χρονοντούλαπο της ιστορίας» μαζί με την «Δεξιά». Δεν ήταν το Αλβανικό Έπος αυτό που έπρεπε να αναδειχθεί, δεν ήταν αυτός ο ιστορικός σταθμός, αλλά η κατοχική αντίσταση. Μάλιστα συστηματική ήταν η προσπάθεια αυτή η ανάδειξη να γίνει από την «ιστορική» σκοπιά εκείνων που, στα πλαίσια της αντίστασης και παράλληλα με αυτήν, προετοίμαζαν και την «κοινωνική απελευθέρωση» δηλαδή την επιβολή «δικτατορίας του προλεταριάτου».

Δεν έπρεπε, κατά την «προοδευτική ορθοδοξία», να καταχωρηθούν στη συνείδηση των μαθητών η αναγνώριση και ο θαυμασμός όλων των μεγάλων πρωταγωνιστών του πολέμου. Τα λόγια του Winston Churchil, «πατέρα της νίκης», σύμφωνα με τον οποίο: «Μέχρι τώρα λέγαμε ότι οι Έλληνες πολεμούν σαν ήρωες. Τώρα θα λέμε: οι ήρωες πολεμούν σαν Έλληνες […] Η λέξη ηρωισμός φοβάμαι ότι δεν αποδίδει το ελάχιστο εκείνων των πράξεων αυτοθυσίας των Ελλήνων, πού ήταν καθοριστικός παράγων της νικηφόρου εκβάσεως τού κοινού αγώνα των εθνών, κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, δια την ανθρώπινη ελευθερία και αξιοπρέπεια […]  Εάν δεν υπήρχε η ανδρεία των Ελλήνων και ή γενναιοψυχία τους, ή έκβαση τού Β’ Παγκόσμιο Πολέμου θα ήταν ακαθόριστη» δεν έπρεπε να τα προσέξουν οι μαθητές. Ούτε  την αναγνώριση του Φραγκλίνου Ρούσβελτ: «οι Έλληνες διδάξαν δια μέσου των αιώνων την αξιοπρέπεια. Όταν όλος ο κόσμος είχε χάσει κάθε ελπίδα, ο Ελληνικός λαός τόλμησε να αμφισβητήσει το αήττητο τού γερμανικού τέρατος αντιτάσσοντας το υπερήφανο πνεύμα της ελευθερίας». Ούτε του Charles de Gaul: «Στο όνομα του κατεχόμενου, πλην ακόμη ζωντανού γαλλικού λαού, η Γαλλία επιθυμεί να χαιρετίσει τον πόλεμο του ελληνικού λαού για την ελευθερία του. Η 25η Μαρτίου 1941 βρίσκει την Ελλάδα στην κορυφή ενός ηρωικού αγώνα και στην κορυφή της δόξας της. Η Ελλάδα δεν έχει δει τέτοιο μεγαλείο και τέτοια δόξα, σαν αυτή που σήμερα απολαμβάνει, από τον καιρό της Ναυμαχίας της Σαλαμίνας». Ίσως όμως η αναγνώριση του ίδιου του Χίτλερ να είναι σημαντικότερη από όλες τις εκδηλώσεις θαυμασμού των συμμάχων. Όπως είπε σε συνομιλία του με την Leni Riefenstahl: «εάν οι Ιταλοί δεν είχαν επιτεθεί στην Ελλάδα και δε χρειάζονταν τη βοήθειά μας, ο πόλεμος θα είχε πάρει διαφορετική τροπή. Θα είχαμε αποφύγει το ρωσικό χειμώνα κατά αρκετές εβδομάδες και θα είχαμε καταλάβει το Λένινγκραντ και τη Μόσχα. Δε θα υπήρχε Μάχη του Στάλινγκραντ»( Leni Riefenstahl: A Memoir. (Picador New York, USA. 1987) σελ. 295).  Η εκτίμηση του Χίτλερ επιβεβαιώθηκε και από τον Στάλιν ο οποίος δήλωσε: «Λυπάμαι γιατί γερνά και δεν θα ζήσω αρκετά για να ευγνωμονώ τον Ελληνικό Λαό, τού οποίου ή αντίσταση έκρινε τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο».

Τα χρόνια πέρασαν, την σκυτάλη της «γιαλαντζί» Αριστεράς πήρε από την «Αλλαγή» το «νέο ΠΑ.ΣΟ.Κ.»(ΣΥ.ΡΙΖ.Α.), και το «παραμύθι» συνεχίζεται. Πρωτοσέλιδα η «ΑΥΓΗ» υπό τον τίτλο «Πολεμάμε κάθε φασισμό» και με ένθετο στον τίτλο το καθοδηγητικό(;) «ΤΙΜΑΜΕ ΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ» επιχειρεί να αποπροσανατολίσει την ιστορική μνήμη. Αρκετά όμως «σύντροφοι», το «καλαμπούρι» τράβηξε μακριά και αποδείχθηκε πανάκριβο. Στις 28 Οκτωβρίου το Ελληνικό Έθνος γιορτάζει το Έπος του Αλβανικού Μετώπου, το Έπος του ’40. Αν θέλατε να εορτάζεται η Εθνική Αντίσταση καθαρά και άδολα –και αφού στην ουσία την ταυτίζετε με το Ε.Α.Μ.- γιατί δεν καθιερώνατε την 27^η Σεπτεμβρίου (ημέρα ίδρυσης του Ε.Α.Μ.) για να τιμάται. Από το 1981 η «γιαλαντζί» Αριστερά κυβέρνησε το μεγαλύτερο διάστημα. Εξέλεξε τον αρχηγό του ΕΛΑΣ βουλευτή, έδωσε συντάξεις και προνόμια πρόσβασης στους διορισμούς, αποκατέστησε αδικίες αλλά δημιούργησε και νέες. Γιατί δεν καθιέρωσε μια ξεχωριστή ημέρα για την αντίσταση αφήνοντας την 28^η Οκτωβρίου στην ησυχία της; Αν δεν ήθελε να την γιορτάζει στις 25 Νοεμβρίου, επέτειο του Γοργοποτάμου –ενδεχομένως λόγω της συμμετοχής του ΕΔΕΣ και του πρωταγωνιστικού ρόλου των Άγγλων- ας διάλεγε μια άλλη μέρα.

Αλλά δεν είναι αυτός ο λόγος. Η πραγματικότητα είναι δυστυχώς, ότι θέλει να υποβαθμίσει το Αλβανικό Έπος. Θέλει να μειώσει την αξία των πρωταγωνιστών του ώστε, παράλληλα, να αναβαθμίσει την αξία και τα αποτελέσματα της δράσης της αντίστασης. Θέλει να μεταβιβάσει ένα μέρος της δόξας του πολέμου στην αντίσταση. Να αναβαθμίσει την σημασία της δράσης της και να συγκαλύψει τις όποιες αδυναμίες ή ενδεχόμενες αμαρτίες της(Ψαρός, κ.λπ.). Όμως η «ψυχή» του λαού ήταν άλλη εκείνες τις μέρες, όπως την τραγουδούσε η «τραγουδίστρια της νίκης» Σοφία Βέμπο: «Σ’ αυτά τα χρόνια άλλαξε του τραγουδιού η μορφή / Ο έρωτας ξεχάστηκε, μπήκε ξανά στην μπάντα / Και μες σε πόλεις και χωριά, σε κάθε κορυφή / νέα τραγούδια ακούστηκαν: τραγούδια του σαράντα».

Αντωνάκος Αντώνης

27-10-2019

antonakosantonis@gmail.com      http://www.antonakos.edu.gr

Δημοσιεύθηκε ή αναδημοσιεύθηκε και στα sites: thepressroom, tribune, olympia, diktyo, greekteachers, dakekavalas, e-simerini, inewsgr, palo.

[i] Λοιπόν, έχουμε πόλεμο. Ιωάννης Μεταξάς, απάντηση στο τελεσίγραφο.