Η χαμένη τιμή των «επενδύσεων».

«Περισσότερες από τις μισές χορηγήσεις που έχουν δοθεί σε επιχειρήσεις τουρισμού είναι απλήρωτες.» Σ. Κωνσταντινίδης, Καθημερινή 21/9/2019

Σύμφωνα με έρευνα της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων(«Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ», Σ. Κωνσταντινίδης, 21/9/19) κατά την άποψη των επιχειρήσεων: «Ως τρίτο εμπόδιο στις επενδύσεις αξιολογείται, με πο­σοστό περίπου 75%, η έλλειψη χρηματοδότησης…». Στις δύο πρώτες θέσεις –πάντα κατά την ίδια έρευνα με ποσοστό 85% τοποθετούνται «η αβεβαι­ότητα για το μέλλον αλλά και η φορολογία». Ασφαλώς οι επενδύσεις είναι πρωταρχικής σημασίας για την ανάπτυξη. Η παραγωγή πλούτου είναι το αναγκαίο προαπαιτούμενο για την ευημερία. Το αίτημα της κατά το δυνατόν δικαιότερης διανομής του ακολουθεί. Όμως, ακόμα και αν αγνοήσουμε τις διεθνείς συγκυρίες οι προϋποθέσεις για τις επενδύσεις και την ανάπτυξη είναι πιο σύνθετες από αυτές που καταγράφονται στην προαναφερόμενη έρευνα.

Η Ελλάδα, για λόγους που δεν θα αναλυθούν στο παρόν, έχασε μετά το 74 δύο σημαντικές αναπτυξιακές ευκαιρίες. Δεν αξιοποίησε την προνομιακή ένταξή της στην Ε.Ο.Κ. και δεν εκμεταλλεύτηκε την πτώση του Ανατολικού Μπλοκ. Οι εσωτερικές συνθήκες και οι νοοτροπίες που διαμορφώθηκαν αποτυπώνονται στα «αναπτυξιακά» αποτελέσματα της δεκαετίας του 2000 και μάλιστα την περίοδο πριν να ξεσπάσει η παγκόσμια οικονομική κρίση.

Οι τρεις αιτίες που καταγράφονται στην έρευνα ως κύριες δεν υπήρχαν. Αντίθετα υπήρχε μια γενικευμένη αισιοδοξία και βεβαιότητα για το μέλλον, η φορολογία ήταν χαμηλή και η χρηματοδότηση άνετη. Η ένταξη στο ευρώ, οι Ολυμπιακοί Αγώνες, η αδιαμφισβήτητη σταθερότητα του διπολικού πολιτικού συστήματος, οι διεθνείς επιτυχίες, η άνθηση του τουρισμού είχαν δημιουργήσει ένα πρωτόγνωρο κλίμα μακαριότητας στην κοινωνία και στην πλειοψηφία των επιχειρήσεων. Δεν υπήρχε λοιπόν ούτε «αβεβαιότητα για το μέλλον» ούτε η φορολογία αποτελούσε άλλοθι για την –σε κάθε περίπτωση αδικαιολόγητα ανεπαρκή- «χλωμή» και κατ’ εξοχήν μη παραγωγική ανάπτυξη/μεγέθυνση.

Εκεί όμως που εξαφανίζονται εντελώς τα προσχήματα είναι στον τομέα της χρηματοδότησης. Η ένταξη στο ευρώ έκανε εύκολη και «ανέμελη» την χρηματοδότηση της οικονομίας. Το χρήμα «έρρεε ανεξέλεγκτα» στην «αγορά» μετατρέποντας και τις επιχειρηματικές «αλυκές» σε εύφορους «οπωρώνες». Μέσα σε έξη χρόνια οι χορηγήσεις των τραπεζών αυξήθηκαν κατά 147,98(!!!) δισ. ευρώ, δηλαδή σχεδόν τριπλασιάστηκαν με άλματα από χρόνο σε χρόνο. Το ίδιο διάστημα η ανταγωνιστικότητα της Ελληνικής οικονομίας υποχώρησε κατά 25% ενώ οι εξαγωγές ήδη «το 2002, οπότε ξεκίνησε η χρήση του ευρώ, μειώθηκαν κατά 8,4%!»(Μ. Ιγνατίου, «ΤΡΟΪΚΑ Ο ΔΡΟΜΟΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ»). Η αύξηση των τιμών –με ασήμαντη συμμετοχή σε αυτό της αύξησης του κόστους εργασίας- εγχώριων προϊόντων, υπηρεσιών, ενοικίων κ.λπ., «απογείωσε» το έλλειμμα του ισοζυγίου πληρωμών. Η παραοικονομία «φλέρταρε» με το 40% η φοροδιαφυγή, η φοροκλοπή και η εισφοροδιαφυγή ανθούσαν ενώ τα χρέη προς το Δημόσιο ξεπερνούσαν τα 30 δισ. ευρώ.

Αλλά, για να επιστρέψουμε στο σήμερα, ακόμα και με δεδομένο ότι ισχύουν οι αιτιάσεις που θεωρούν οι επιχειρηματίες ως κύριες αιτίες για την καχεξία της ανάπτυξης σήμερα, πως δικαιολογείται η δυσπραγία των τουριστικών επιχειρήσεων; Ενός τομέα δηλαδή που όχι μόνο αποτελεί την «βαρειά βιομηχανία» της χώρας αλλά ο οποίος τα τελευταία χρόνια διανύει μια περίοδο παρατεταμένης Άνοιξης; Αναρωτιέται, εύλογα ο Σ. Κωνσταντινίδης: «Το πρόβλημα με το οποίο κανείς δεν φαίνεται να έχει λόγο να ασχοληθεί είναι γιατί ο δυναμι­κός ελληνικός τουρισμός δυσκο­λεύεται. Γιατί αναμένουμε (ΣΕΤΕ); επενδύσεις 6.5 δισ. ενώ είναι ζη­μιογόνες;» (Καθημερινή 21/92019.). Αλήθεια, γιατί είναι ζημιογόνος ένας κλάδος που ανθεί; Και αν είναι στ’ αλήθεια ζημιογόνος πως δικαιολογείται η πρόθεση να επενδυθούν επιπλέον σημαντικά κονδύλια σε αυτόν; Γιατί δεν αναρωτιούνται οι αρμόδιοι -αλλά και η πλειοψηφία των ασχολούμενων με την ενημέρωση των πολιτών και την κριτική αποφάσεων και γεγονότων- αν, παράλληλα έστω με την σχεδόν καθημερινή ενασχόληση με τις «120 δόσεις», είναι ηθική και δίκαιη η «διακριτική» μετακύλιση των «κόκκινων δανείων» -και αυτών των επιχειρήσεων- στις πλάτες των φορολογουμένων; Γιατί και οι ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, όπως μας ενημερώνει ο Σ. Κωνσταντινίδης: «…έχουν υψηλά δάνεια με εγγύηση τα ακίνητα, εμφανί­ζουν ζημίες και δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν τις υποχρεώσεις τους.» συμπληρώνοντας ότι «Υπάρχουν, όμως, και καλά νέα.» αφού «Οι εταιρείες που ανακαινίζουν τα ξενοδοχεία, όπως και οι άλλες που τα προμηθεύουν τρό­φιμα. ποτά, κλινοσκεπάσματα και άλλα αναλώσιμα, είναι εξαιρετικά κερδοφόρες. Συνήθως ανήκουν σε πρόσωπα από τις οικογένειες υπερχρεωμένων ξενοδόχων, αλλά λειτουργούν αποτελεσματι­κά. Ευτυχώς.» (Σ. Κωνσταντινίδης, Καθημερινή 21/9/2019).

Δηλαδή, με το ένα χέρι παίρνουμε «αναπτυξιακό» δάνειο από την τράπεζα, ακολούθως -μεταφέροντας τα κέρδη της επιχείρησης μέσω «προσφιλών» εταιρειών στην άλλη τσέπη- εμφανίζουμε ζημίες και σταματάμε την εξόφληση του δανείου, διεκδικώντας την παραπομπή του στις καλένδες. Δυστυχώς –«Ευτυχώς», όπως το διατύπωσε και ο Σ.Κ.- το «δανεικά κι αγύριστα» στην χώρα μας φαίνεται να είναι το «Ελληνικό Όνειρο» μιας σημαντικής μερίδας της εγχώριας επιχειρηματικότητας. Ασφαλώς υπάρχουν υγιείς επιχειρήσεις και πραγματικοί επιχειρηματίες, είναι όμως γεγονός ότι μεγάλο τμήμα της επιχειρηματικότητας –της περιβόητης «αγοράς» που στην «αυλή της σφάζονται παλληκάρια»- νοσεί επιμένοντας σε παλιές πρακτικές, στις «επενδύσεις» με κοινωνική δαπάνη, στον πλουτισμό στην πλάτη των κορόιδων τα οποία χρεώνονται και τις ανακεφαλαιοποιήσεις των τραπεζών.

Επομένως, ακόμα και αν κάποιος υποστηρίξει ότι, είναι δύσκολο να παταχθεί το φαινόμενο της παραοικονομίας και της φοροδιαφυγής/φοροκλοπής στον τουριστικό τομέα, -πρόσφατη έρευνα της Ε.Ε. κατέγραψε ότι η «διαρροή» Φ.Π.Α. στην Ελλάδα είναι τριπλάσια από τον μέσο Ευρωπαϊκό όρο (34% έναντι 11%) και ασφαλώς το σημαντικότερο τμήμα της σημειώνεται γενικά στις υπηρεσίες τουρισμού- είναι ίσως καιρός να αντιμετωπισθούν διαφορετικά τα «κόκκινα δάνεια» και οι γενικότερες «διευκολύνσεις» στον κλάδο. Όταν «Περισσότερες από τις μισές χορηγήσεις που έχουν δοθεί σε επιχειρήσεις τουρισμού είναι απλήρωτες»( Σ. Κωνσταντινίδης, Καθημερινή 21/9/2019) ενώ παράλληλα συζητούνται «τιτλοποιήσεις» κόκκινων δανείων με την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου –δηλαδή των φορολογουμένων- κάτι φαίνεται «στραβό». Ιδιαίτερα όταν «τρέχει ακόμα το αίμα» από τις πληγές των πολιτών λόγω περικοπών, φορολογικών επιβαρύνσεων, αλλά και του «κουρέματος» κατά 53,5% των αποταμιεύσεων όσων είχαν την αφέλεια, όπως αποδείχθηκε, να εμπιστευθούν τα ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου.

Αντωνάκος Αντώνης

29-09-2019

antonakosantonis@gmail.com http://www.antonakos.edu.gr

Δημοσιεύθηκε και στα sites: olympia, diktyo, dakekavalas, e-simerini, diodos.